Akkuyu Nükleer A.Ş Üretim ve İnşaat Organizasyon Müdürü Denis Sezemin, Akkuyu projesinde Türk firmalarına bugüne kadar 4.3 milyar dolarlık iş aldığını açıkladı.
Akkuyu, 6,5 milyar dolarlık yerelleştirme potansiyeli ile başarılı bir yerelleştirme örneği olarak gösteriliyor. Projede şu anda 26 binden fazla kişiye istihdam sağlanırken, 400’den fazla firma tedarikçi konumunda yer alıyor. Akkuyu Nükleer A.Ş Üretim ve İnşaat Organizasyon Müdürü Denis Sezemin, Türk şirketlerinin nükleer tecrübesi her geçen gün artıyor. Projede Türk firmaları ile 4,3 milyar ABD doları tutarında sipariş verilmiş veya imzalanma aşamasındadır. Projenin Türk sanayisi için önemine dikkat çekti. Nükleer Sanayi Derneği (NIATR) Başkanı Alikaan Çiftçi, projenin Türk sanayisi için önemini şu sözlerle aktardı:
“Akkuyu’daki yerlileştirme potansiyelinin proje maliyetinin yüzde 40’ının Türk firmaları tarafından yapılıyor olması; bizim için ciddi bir nükleer deneyim, ‘know-how’, ekonomimiz için doğrudan ve dolaylı olarak istihdam ve canlılık. Nükleer altyapımızı geliştirerek uluslararası tedarik zincirinde ihracatçı konumuna gelebiliriz.”
REAKTÖRLER İÇİN SOĞUTMA SUYU TÜRK FİRMASINDAN SAĞLANACAK
Su ve atık su arıtma alanında Akkuyu’nun tedarikçilerinden biri olduklarını belirten Aquamatch Satış Müdürü Tuğce Uzun, Akkuyu’da su arıtma sistemleri kurduklarını ve tank ürettiklerini belirterek, bu projenin tedarikçileri arasında yer almaktan gurur duyduklarını kaydetti. Dört projeye imza attıklarını söyleyen Uzun, bunlardan 3’ünün tamamlandığını ve tamamlanmak üzere olan projenin değerini şu sözlerle vurguladı:
“Reaktörlerin içerisine günlük yaklaşık 8 bin ton soğutma suyu sağlayacağız. Bu bağlamda Akkuyu ve Rosatom ile iyi bir bağ kurduk, bizden çok memnunlar, operasyondan ve bize verdikleri destekten çok memnunuz” dedi.
Dünyanın her yerinde uluslararası çalışmalar yürüttüklerini ifade eden Uzun, Akkuyu ile nükleer sektöre girdiklerinin altını çizdi, “Bu bizim ilk nükleer deneyimimiz. Su arıtma ile ilgili tüm ihalelere hızla katılmaya çalışıyoruz. Tank imalatlarımız da var. Gelecekte yaptığımız işleri referans alarak nükleer endüstride iş yapmayı hedefliyoruz. Yüzde yüz Türk firmasının böyle bir başarıya imza atması kendi şirketim, kendim ve Türkiye için çok değerli. Ayrıca Akkuyu ve Rosatom’un Türk firmalarını desteklemesi ve özel yerelleştirme bölümünün olması çok değerli. Bu hem bizi teşvik ediyor hem de bizim gibi diğer iş ortaklarımıza yol gösteriyor. Türkler olarak biz de gururluyuz”ifadeleri kullandı
”İLK NÜKLEER PROJEDE ÇALIŞMAK GURUR DUYUYOR”
Akkuyu NGS projesinde yer alan TESTKO firmasının Genel Koordinatörü Necip Koyuncu da, firmanın 2 yıldır Akkuyu’ya güvenlik binası temin ettiğini belirterek, şunları söyledi:
”Türkiye’nin ilk nükleer projesinde böyle profesyonel bir firma ile çalışmak doğal olarak gurur verici. Bence ‘taş üstüne taş’ bile değerlidir. Hem projeye dahil olan tüm şirketler hem de şirketimiz değerli deneyimler kazanıyor. Hatta salgın döneminde firmalar sıkıntı çekerken hem işimizi yapabildik hem de istihdam sağladık.
TESTKO ve taşeron firmalarının Akkuyu’da yaklaşık 1000-1500 kişiye istihdam sağladığını vurgulayan Koyuncu, şöyle devam etti:
“Şu anda hafriyat ve patlatma çalışmalarını yürütüyoruz. İnşaat çalışmalarımız da var. Akkuyu NGS Türkiye için gecikmiş bir projedir. 1960’lı yıllarda başlayan bu projeyi hayata geçirmekte geç kaldık. Proje ile bir ülkenin hayali gerçek oluyor ve yeni bir dönem başlıyor. Şu anda üniversitelerde de yeni nükleer bölümler açılıyor. Bu alanda birçok uzman ve mühendis yetiştirmeye başladık.”
“NÜKLEER SANTRAL PROJELERİNE KATILABİLİRİZ”
Akkuyu NGS’nin 20 milyar dolarlık sermayesiyle Cumhuriyet tarihinin tek kalemde yapılan en büyük yatırımı olacağını kaydeden Bayramoğlu Sanayi Holding Yönetim Kurulu Başkanı Makine Yüksek Mühendisi M.Sc. Mühendis Burak Çeliktaş, projenin Türk firmalarının uluslararası arenada iş yapma yetkinliğini artırdığına dikkat çekti. Çeliktaş şunları söyledi:
“Ülke ekonomisine değerli katkılar sağlayan büyük bir projeden bahsediyoruz. Ayrıca teknolojimizi ve teknik bilgimizi geliştirmemize yardımcı olur. Hem ekonomik hem de bilgi açısından katkıları yüksektir. Aynı zamanda yerli firmaların uluslararası bağlamda iş yapmalarının da önünü açıyor. Şu anda sadece Akkuyu ile ilgilensek de burada bir know-how geliştirebilir ve bu yetkinliklerimizi işimizi uluslararası alanda geliştirmek için kullanabiliriz. Hem Rusya’nın nükleer projelerinde hem de diğer ülkelerdeki nükleer santral projelerinde yer alabiliriz.
Nükleer santral projesi olarak ilk işlerinin Akkuyu olduğunu kaydeden Çeliktaş, sözlerini şöyle tamamladı:
“Nükleer sektörde CERN ile çalışıyoruz. Hala onlarla çalışıyoruz. Ama şu anda nükleer santral projesi anlamında çalıştığımız tek yer Akkuyu. İlk olarak gömülü çelik imalatlarla başladık. Ekipman imalatı ve makara imalatı konusunda hem Avrupa hem de Rus firmaları ile çalışmalarımız devam etmektedir. Yeni çalışmalar kapsamında da kendimizi geliştirmeye çalışıyoruz. Doğal olarak ülkemizin diğer santralleri devreye girdiğinde bu projelerde yer almak istiyoruz. Rosatom’un kontrollerinden geçtik. İhalelere girdik. İhalelere B2b formatında katılıyoruz. Bugüne kadar işimiz hep ana yüklenicilere veya alt yüklenicilere iş yapmak şeklinde oldu. Bundan sonra hedefimiz doğrudan kendimize ait bir işe girmek” dedi.
İNŞAAT MALZEMELERİNDE TÜRK İMZASI
Türk firmaları projede malzeme, ekipman ve hizmet tedarik etmekte, çeşitli inşaat ve montaj işlerini yürütmektedir. Sitedeki inşaat malzemelerinin çoğu Türk yapımıdır. Türk üreticiler, projenin beton karışımları, demir çelik donatı, çelik yapılar, su yalıtım malzemeleri, boru ve kablo ürünleri gibi ihtiyaçlarını karşılıyor. NGS’nin ana tesisleri olan nükleer ve türbin adaları için havalandırma, ısı eşanjörü ve elektrik teçhizatı, pompalar, basınçlı kaplar ve 4. güvenlik sınıfı teçhizatlar Türk imalatçılarının gerekli sertifikalara uygun olarak ürettikleri işler arasında yer alıyor.
